Istotną rolę w opiece zdrowotnej odgrywa profilaktyka, czyli zapobieganie powstawaniu chorób i ich wczesne wykrywanie. Szeroko rozumiana profilaktyka polega na upowszechnieniu prozdrowotnego trybu życia tj. propagowaniu właściwej diety i aktywności fizycznej oraz na wczesnym wykrywaniu najpowszechniej występujących w populacji chorób. To pozwala na odpowiednio szybkie wdrożenie leczenia tych chorób, co zabezpiecza pacjentów przed rozwojem odległych i groźnych dla życia skutków tych chorób.
W ramach NFZ istnieje kilka programów profilaktycznych.
Profilaktyka 40 Plus program dedykowany jest wszystkim osobom które ukończyły 40-ty rok życia, bez względu na choroby towarzyszące. Z programu można skorzystać:
- Wypełniając ankietę w Internetowym Koncie Pacjenta (IKP). Po jej uzupełnieniu wystawione zostanie e-skierowanie na pakiet badań. Po uzyskaniu e-skierowania będzie można zapisać się na badania w przychodni.
- Osoby które nie korzystają z IKP, będą mogły zapisać się na badania w ramach programu za pośrednictwem infolinii Domowej Opieki Medycznej. Wtedy należy uzupełnić z konsultantem ankietę do Programu Profilaktyka 40 Plus wybierając numer 22 735 39 53. Ankietę za pośrednictwem infolinii można wypełnić w godz. 8.00-18.00 (koszt połączenia zgodny z taryfą operatora).
Program profilaktyki chorób układu krążenia przygotowany przez Narodowy Fundusz Zdrowia adresowany jest do osób w wieku 35, 40, 45, 50 i 55 lat, które dotąd nie miały rozpoznanej żadnej choroby układu krążenia. W celu oceny ryzyka chorób układu krążenia należy zgłosić się do swojego lekarza rodzinnego, który oceni możliwości udziału w programie i wyjaśni jego szczegóły. W tym programie bierze się pod uwagę między innymi wywiad, badanie lekarskie, badanie poziomu glukozy oraz oznaczenie profilu lipidowego ( cholesterol z frakcjami ).
Program profilaktyki POCHP ( przewlekłej obturacyjnej choroby płuc ) przygotowany przez Narodowy Fundusz Zdrowia adresowany jest do osób w wieku 40-65 lat, które dotąd nie miały rozpoznanej żadnej przewlekłej choroby płuc. W tym celu należy zgłosić się do swojego lekarza rodzinnego, który oceni możliwości udziału w programie i wyjaśni jego szczegóły. W celu oceny zagrożenia tą chorobą – bierze się pod uwagę wywiad z naciskiem na palenie papierosów zarówno czynne jak i bierne oraz badanie spirometryczne ( ocena wydolności układu oddechowego ). Zaciąganie się dymem tytoniowym prowadzi zawsze i u każdego palacza do upośledzenia pracy narządów oddechowych. Płuca palacza starzeją się dwukrotnie szybciej niż u osoby niepalącej. Zaprzestanie palenia może powstrzymać inwalidztwo i zapobiec przedwczesnej śmierci. POChP występuje przede wszystkim u osób palących papierosy. Teraz kiedy większość z nas dożywa średnio 72,6 ( mężczyźni ) czy 80,7 ( kobiety ) roku życia, dla palaczy ostatnie lata życia to piekło. Bardzo istotnie pogłębia się deficyt powietrza i niedotlenienie organizmu, co powoduje lawinę problemów zdrowotnych. To już nie tylko choroba, ale ciężkie inwalidztwo. Poniżej krzywa rezerwy oddechowej po zaprzestaniu palenia.